processierups

Eigen schuld! dikke (jeuk)bult…

Eigen schuld dikke bult

De overlast veroorzaakt door de eikenprocessierups hebben we aan onszelf te danken doordat we overal eiken hebben geplant. Dat zegt boomgoeroe Henry Kuppen die zich al ruim dertig jaar bezighoudt met het plaaginsect. „Het is een illusie te denken dat je ooit deze plaag kunt uitroeien.”

„De reden van het ’succes’ van de eikenprocessierups is dat we een enorme voedselbron opgeworpen hebben”, zegt Kuppen van Kenniscentrum Eikenprocessierups. Landschapsarchitecten leggen al decennia prachtige eikenlanen aan, door ruilverkaveling zijn bomen uit de velden verdwenen en ook het instorten van de populieren-industrie (waar ooit massaal klompen van werden gemaakt), betekende goed nieuws voor de mooie eik die als vervanger in aanmerking kwam.

De explosie van eikenprocessierupsen zorgt voor een piek aan klachten, zo stelt arts Henk Jans. Ook hij is aangesloten bij het Kenniscentrum Eikenprocessierups. Hij waarschuwde al voor het probleem na 1996 en 1997 toen er in Brabant gigantische overlast was door rond dwarrelende brandhaartjes die in het minst erge geval enorme jeuk veroorzaken. „Destijds heb ik onderzoek gedaan omdat ’ie zich toen al uitbreidde. We kwamen destijds al op 60.000 tot 100.000 klachten bij mensen. We werden verrast. Het was een explosie in Brabant.”

Nu schat hij het aantal klachten op honderdduizend. „En dat is misschien nog wel een onderschatting. Ik zie ook ernstige klachten. Mensen die er met een anafylactische shock op reageren. Dat kan levensbedreigend zijn. Die trekken weg uit gebieden waar veel overlast is of durven niet meer naar buiten toe.”

Bestrijding

Op last van minister Carola Schouten van Natuur gaat het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD) in Wageningen informatie verzamelen over het voorkomen en bestrijden van de eikenprocessierups. Bestrijden, zoals mannen in witte pakken die met superstofzuigers nesten wegzuigen, heeft echter nu een effect maar op de lange termijn geen zin. Kuppen: „Dat helpt tegen de overlast die op dat moment ervaren wordt, maar het is symptoombestrijding en geen structurele oplossing.”

Vandaag werd het festivalterrein van Rock Werchter in België, waar veel Nederlanders naartoe gaan, deels ontruimd omdat er rond een podium veel bomen vol met eikenprocessierupsen stonden. In Schiedam zijn zelfs twee scholen gesloten nadat leerlingen en docenten klaagden over klachten waarvan het beestje de oorzaak bleek. Ruim tweehonderd scholieren zaten de afgelopen twee dagen noodgedwongen thuis.

Brandblaren

„We willen als school niet het risico lopen dat een kind brandblaren krijgt en aan de medicijnen moet”, verklaart een woordvoerster van De Gelinckschool. Het gebouw van de scholen grenst aan het Beatrixpark waarin veel eikenbomen staan. „Met het warme weer staan onze ramen open en waaien de haartjes van de rups zo naar binnen.” De bomen en de scholen zijn inmiddels door een professioneel bedrijf rupsvrij gemaakt.

Het schoonmaken heeft echter weinig zin, stelt Kuppen. Omvormen is volgens hem de enige oplossing. „Vervang eiken door andere bomen. Dat kan actief door jonge eiken te vervangen en passief door geen eik terug te plaatsen voor bomen die door storm geveld worden. Zo kun je de monocultuur doorbreken. Dat gaat niet binnen een week gebeuren, maar zet dat plan op voor de komende twintig jaar.”

bron Telegraaf